Anhwylder personoliaeth ffiniol (BPD)

Mae'r adran hon yn egluro anhwylder personoliaeth ffiniol (BPD), sydd hefyd yn cael ei alw'n anhwylder personoliaeth emosiynol ansefydlog (EUPD), ac yn nodi'r achosion posib a sut gallwch chi gael gafael ar driniaeth a chymorth. Mae'n cynnwys awgrymiadau ar gyfer sut i helpu eich hun, a chanllawiau i ffrindiau a theulu.

Mae'r dudalen hon hefyd ar gael yn Saesneg (English).

Sut beth ydy byw gyda BPD?

Bydd eich profiad o fyw gyda BPD yn unigryw i chi, ond mae'r dudalen hon yn disgrifio rhai o'r profiadau cyffredin efallai y byddwch yn gyfarwydd â nhw:

"Fy mhrofiad i ydy bod yn rhaid i mi gadw fy emosiynau y tu mewn, oherwydd mae pobl yn dweud wrtha' i fy mod yn gorymateb. Felly rydw i'n teimlo fy mod i'n sownd yn fy nghorff fy hun, yn sgrechian, a does neb yn gallu fy nghlywed i."

Ymddygiad a theimladau anodd tuag at eich hun

Should there be text here?

Sut gallech chi fod yn meddwl neu'n teimlo

unig
teimlo bod cryfder eich emosiynau a pha mor gyflym maen nhw'n newid yn eich llethu chi
mae'n teimlo fel petai rhywbeth go iawn o'i le arnoch chi, ac mai chi sydd ar fai os bydd pethau'n digwydd i chi oherwydd eich bod chi'n haeddu hynny
dydych chi ddim yn gwybod beth rydych chi am ei gael yn eich bywyd, na beth rydych chi'n ei hoffi a ddim yn ei hoffi
fel petaech chi'n berson drwg, neu ddim yn berson go iawn o gwbl
fel petaech chi'n blentyn mewn byd oedolyn.

Sut gallech chi ymddwyn o ganlyniad i hynny

hunan-niweidioneu geisio lladd eich hun
gwario gormodneu orfwyta mewn pyliau
defnyddio cyffuriau hamdden, alcoholneu ysmygu i geisio ymdopi â'ch emosiynau
rhoi'r gorau iddi cyn cyflawni rhywbeth, neu osgoi gweithgareddau lle rydych chi'n meddwl y gallech chi fethu neu gael eich siomi
newid swyddi, diddordebau, nodau neu gynlluniau yn aml
cadw'n brysur iawn felly dydych chi byth ar eich pen eich hun.

"Mae cael diagnosis o BPD yn effeithio ar bob rhan o fy mywyd i... fy mherthnasoedd, fy hunaniaeth, fy newisiadau o ran gyrfa, fy hwyliau, ac ati. Rydw i wedi cael cymaint o broblemau â'm hunaniaeth, rydw i wedi newid fy enw ddwywaith drwy weithred newid enw... mae peidio â gwybod pwy ydych chi'n deimlad ofnadwy a phoenus. Mae'n anodd iawn delio â phopeth sy'n digwydd rai diwrnodau."

Ymddygiad a theimladau anodd tuag at bobl eraill

Sut gallech chi fod yn meddwl neu'n teimlo

y bydd ffrindiau neu bartner yn eich gadael chi am byth os bydd yn ddig neu'n ypset gyda chi
fel nad oes neb yn eich deall chi, neu nad ydych chi fel pawb arall ac na fyddwch chi byth yn gallu eu deall
bod pobl naill ai'n gwbl berffaith a charedig neu'n ddrwg ac yn gas, a does dim byd yn y canol (weithiau mae hyn yn cael ei alw'n hollti neu'n feddwl yn ddu a gwyn)
fel petai'r byd yn lle brawychus a pheryglus, a'ch bod chi'n dymuno rhedeg i ffwrdd a chuddio.

Sut gallech chi ymddwyn o ganlyniad i hynny

mynd yn ddig iawn neu'n teimlo'n rhwystredig gyda phobl
anhawster ymddiried mewn pobl eraill
dymuno bod yn agos at bobl ond poeni y byddan nhw'n eich gadael chi neu'n eich gwrthod chi, felly rydych chi'n eu hosgoi
disgwyliadau afrealistig o bobl neu gysylltu â nhw'n aml iawn
dod â pherthynas â ffrind neu bartner i ben oherwydd eich bod yn meddwl y gallai eich gadael chi
cadw llygad am arwyddion y gallai pobl eich gwrthod chi drwy'r amser.

Edrychwch ar ein tudalen hunanofal ar gyfer BPD i gael syniadau ynghylch sut mae ymdopi â theimladau anodd.

"Mae'n teimlo fel bod rhywbeth ar goll y tu mewn i mi, a does neb yn deall pan fydda' i'n ceisio esbonio sut rydw i'n teimlo."

Camddefnyddio alcohol a sylweddau

Gallai rhai pobl gyda BPD fod yn fwy tebygol o gamddefnyddio cyffuriau ac alcohol fel ffordd o geisio ymdopi â'r emosiynau anodd maen nhw'n eu teimlo. Mae rhagor o wybodaeth, gan gynnwys gwybodaeth am lle i gael cymorth, ar gael ar ein tudalennau ar effeithiau cyffuriau hamdden ac alcohol ar iechyd meddwl. Hefyd, mae modd i chi gael cyngor cyfrinachol am gyffuriau ac alcohol ar wefan FRANK.

"Gall BPD fod yn flinedig. Mae fy meddwl yn mynd drwy amryw o emosiynau drwy'r amser, ond pan fydd yr emosiynau hynny'n hapus a llon, dyna'r teimlad gorau yn y byd."

BPD a phroblemau iechyd meddwl eraill

Mae cael problemau iechyd meddwl eraill ochr yn ochr â BPD yn beth cyffredin, a gallai hyn gynnwys:

"Cymerodd amser hir i gael diagnosis o BPD/EUPD oherwydd bod gen i anhwylderau eraill hefyd, ond rydw i mewn lle da ar hyn o bryd, diolch i amryw o ffactorau."

Profiadau o wynebu stigma

Oherwydd bod BPD yn ddiagnosis cymhleth nad ydy pawb yn ei ddeall yn dda, efallai y bydd gan rai pobl ddelwedd negyddol ohono neu gamsyniadau amdanoch chi.

Gall hyn fod yn brofiad annifyr a rhwystredig iawn, yn arbennig os ydy'r sawl sy'n teimlo fel hyn yn ffrind, yn gydweithiwr, yn aelod o'r teulu neu'n weithiwr gofal iechyd proffesiynol.

Ond, mae'n bwysig cofio nad ydych chi ar eich pen eich hun, a does dim rhaid i chi ddioddef pobl sy'n eich trin yn wael. Dyma rai opsiynau i chi eu hystyried:

Dangoswch yr wybodaeth hon i bobl er mwyn eu helpu i ddeall mwy am beth mae eich diagnosis yn ei olygu mewn gwirionedd.
Cyfrannwch at eich triniaeth. Mae ein tudalennau chwilio am help ar gyfer problem iechyd meddwlyn rhoi arweiniad i chi ar sut mae cael dweud eich dweud ynghylch eich triniaeth, gwneud yn siŵr bod eich llais yn cael ei glywed a pha gamau gallwch chi eu cymryd os nad ydych chi'n hapus gyda'ch gofal.
Gwybod eich hawliau. Mae ein tudalennau hawliau cyfreithiolyn cynnwys rhagor o wybodaeth.
Gweithredu gyda Mind. Edrychwch ar ein tudalen ymgyrchuam fanylion ynghylch y gwahanol ffyrdd y gallwch chi ein helpu ni i herio stigma.