Profedigaeth

Yn darparu gwybodaeth am brofedigaeth, lle i fynd am gymorth, ac awgrymiadau ar gyfer eich helpu chi eich hun ac eraill drwy alar.

Mae'r dudalen hon hefyd ar gael yn Gymraeg. This link will take you to a Welsh translation of this page.

Beth yw profedigaeth?

Profedigaeth yw'r profiad o golli rhywun sy'n bwysig i ni. Caiff ei nodweddu gan alar, sef y broses a'r amrediad o emosiynau yr ydym yn mynd drwyddyn nhw wrth i ni addasu i'r golled yn raddol.

Gall colli rhywun sy'n bwysig i ni fod yn ddinistriol yn emosiynol - boed yn bartner, yn aelod o'r teulu, yn ffrind neu'n anifail anwes. Mae'n naturiol i fynd drwy ystod o brosesau corfforol ac emosiynol wrth i ni ddod i delerau â'r golled yn raddol. Edrychwch ar ein tudalen profiadau o alar i gael gwybodaeth am y mathau o deimladau sy'n gyffredin yn y broses o alaru.

Mae profedigaeth yn effeithio ar bawb mewn ffyrdd gwahanol, ac mae'n bosibl profi unrhyw amrediad o emosiynau. Does dim ffordd gywir neu anghywir o deimlo. Gellir teimlo galar hefyd oherwydd mathau eraill o golledion neu newidiadau mewn amgylchiadau, er enghraifft:

diwedd perthynas
colli swydd
symud i ffwrdd i leoliad newydd
dirywiad yn iechyd corfforol neu feddyliol rhywun sy'n bwysig i ni.

Colled a phryder

Y person cyntaf a ddygwyd oddi arnom oedd brawd fy mhartner.

Darllenwch stori Bethan

A oes gwahanol fathau o alar?

Yn ogystal â'r teimladau o alar y byddwch yn eu profi yn dilyn colled, mae mathau eraill o alar hefyd y mae'n bosibl y byddwch yn eu profi ar wahanol amseroedd yn ystod profedigaeth.

Galar a ragwelir

Mae galar a ragwelir yn deimlad o golled a deimlwn pan fyddwn yn disgwyl marwolaeth. Mae'n cynnwys llawer o'r un symptomau a'r rhai a brofir wedi i farwolaeth ddigwydd, gan gynnwys iselder, tristwch eithriadol neu bryder am yr unigolyn sy'n marw. Nid yw o angenrheidrwydd yn cymryd lle, yn lleihau nac yn gwneud galar wedi'r golled yn haws nac yn fyrrach o gwbl, ond i rai pobl gall ddarparu cyfle i baratoi ar gyfer y golled a sut y bydd y dyfodol yn edrych.

Colled eilaidd

Ar ôl unrhyw golled fe allwch chi hefyd deimlo'r hyn a elwir yn 'golled eilaidd'. Ar ôl y sioc gyntaf o golli rhywun a oedd yn annwyl i chi, fe allech chi gael trafferth wrth feddwl am brofiadau yn y dyfodol na fydd y bobl hynny yno i'w rhannu na'u gweld, fel gwylio'ch plant yn tyfu i fyny, cwrdd â phartneriaid neu fod yn bresennol yn nigwyddiadau mawr bywyd fel priodasau.

Mae Gwefan Gofal mewn Galar Cruse yn cynnwys gwybodaeth ar ymdopi â cherrig milltir fel penblwyddi a phethau sy'n eich atgoffa am yr unigolyn a oedd yn annwyl i chi pan fyddwch mewn profedigaeth.

Mae profedigaeth yn anodd. Mae'r holl 'amseroedd hapus' sydd wedi digwydd ar ôl marwolaeth Ruth yn llawn tristwch dwfn i mi.

Am ba hyd y mae galar yn debygol o barhau?

Does dim terfyn amser ar alar ac mae'n amrywio'n fawr o un person i'r llall. Bydd yr amser a dreulir mewn cyfnod o brofedigaeth yn wahanol i bawb ac yn dibynnu ar ffactorau fel y math o berthynas, cryfder yr ymlyniad neu'r agosrwydd at yr unigolyn sydd wedi marw, sefyllfa eu marwolaeth, a'r amser a dreuliwyd yn rhagweld y farwolaeth.

Oedd y dudalen hon yn ddefnyddiol? Yes No Tell us more Tell us more

Tell us more

Why did you visit this page? *

For my own mental health
For someone else’s mental health
Academic/educational/professional reason
Other reason

What do you want to tell us about?

Praise – things we do well
Criticism – things we could do better
Errors, mistakes or broken links

Please give us your feedback:

Note:

Please don’t include personal details like your name or email address. If you do, data protection law means we’ll have to delete your comments.
Unfortunately we can’t reply to this. If you want a response from us, see our Contact us page.
If you are in crisis right now and want to talk to someone urgently then you could call Samaritans on 116 123 (freephone). Our pages on crisis services have more options.