Hypomania a mania
Mae’r dudalen hon yn egluro hypomania a mania, gan gynnwys achosion posibl a sut y gallwch gael mynediad at driniaeth a chymorth. Mae'n cynnwys awgrymiadau ar gyfer helpu eich hun, a chanllawiau i ffrindiau a theulu.
Triniaeth ar gyfer hypomania a mania
Mae'r tudalen hwn yn trafod:
Mae gennym hefyd wybodaeth am sut i gael mynediad at driniaeth ar gyfer hypomania a mania.
Meddyginiaeth
Os ydych chi'n profi mania neu hypomania, byddwch fel arfer yn cael cynnig un o'r cyffuriau gwrthseicotig hyn:
Mewn rhai achosion, efallai y byddwch yn cael cynnig sefydlogwr hwyliau yn ogystal â chyffur gwrthseicotig. Mae hyn yn fwy tebygol os ydych chi'n profi mania neu hypomania fel rhan o anhwylder hwyliau, fel anhwylder deubegynol. Neu os nad yw'r cyffur gwrthseicotig yn gweithio'n ddigon da ar ei ben ei hun.
Mae'r sefydlogwyr hwyliau y gallech gael eu cynnig yn cynnwys:
Efallai y byddwch chi'n clywed rhai o'r meddyginiaethau hyn yn cael eu galw'n enwau gwahanol. Gweler ein tudalen ar enwau cyffuriau am ragor o wybodaeth.
Beth os ydw i'n cymryd meddyginiaeth yn barod?
Dylai eich meddyg neu dîm gofal iechyd adolygu unrhyw feddyginiaeth arall rydych chi'n ei chymryd pan fyddwch chi'n datblygu hypomania neu mania.
Os ydych chi'n cymryd cyffuriau gwrth-iselder, efallai y bydd eich meddyg yn argymell eich bod chi'n rhoi'r gorau i'w gymryd. Mae hyn oherwydd y gall gwrthiselyddion weithiau sbarduno hypomania neu mania, neu ei wneud yn fwy difrifol.
Os ydych eisoes yn cymryd lithium a'ch bod yn profi hypomania neu mania, dylai eich meddyg neu dîm gofal iechyd wirio eich lefelau lithium plasma.
Mae lithium yn fy helpu i ymdopi ac mae'n rhaid i mi atgoffa fy hun na fydd pa bynnag deimlad rydw i'n mynd drwyddo yn para am byth.
Cefnogaeth yn y gymuned
Efallai y byddwch yn profi episodau sy'n cael effaith sylweddol ar eich gallu i gyflawni gweithgareddau dyddiol. Yn yr achos hwn, efallai y cewch eich cyfeirio at gefnogaeth yn y gymuned. Mae hyn yn fwy tebygol os ydych chi'n profi mania na hypomania.
Er enghraifft, efallai y cewch gefnogaeth gan Dîm Iechyd Meddwl Cymunedol (CMHT). Mae'r rhain yn dimau o weithwyr gofal iechyd proffesiynol, fel nyrsys, sy'n cynnig gwahanol fathau o gymorth.
Neu efallai y cewch gefnogaeth gan eich awdurdod neu gyngor lleol, fel help gyda thasgau o ddydd i ddydd.
Os ydych chi'n profi hypomania neu mania a'ch bod yn cael trafferth gyda byw o ddydd i ddydd, efallai y bydd gennych hawl i gael asesiad anghenion. Mae hyn er mwyn helpu asesu a ydych yn gymwys i gael cymorth.
Gweler ein tudalennau ar hawliau iechyd a gofal cymdeithasol am ragor o wybodaeth.
Erbyn hyn mae gen i gydlynydd gofal ac rydw i wedi bod yn sefydlog ers rhai misoedd.
Gwasanaethau argyfwng
Os ydych yn teimlo'n sâl iawn neu os na allwch gadw eich hun yn ddiogel, efallai y bydd angen i chi gyrchu gwasanaethau argyfwng.
Mae'r gwasanaethau hyn yn cynnwys:
- Cymorth brys, fel mynd i’r adran Ddamweiniau ac Achosion Brys (A&E) neu ffonio 999 am ambiwlans
- Cefnogaeth gan dîm datrys argyfwng a thriniaeth gartref (CRHT)
- Cael eich derbyn i’r ysbyty
Edrychwch ar ein tudalennau ar wasanaethau argyfwng i ddysgu rhagor. Mae hyn yn cynnwys gwybodaeth am wahanol wasanaethau, ac awgrymiadau ar gyfer cynllunio ymlaen llaw ar gyfer argyfwng posibl.
Therapi electrogynhyrfol (ECT)
Yn anaml iawn, efallai y cewch gynnig triniaeth o'r enw therapi electrogynhyrfol (ECT).
Mae gan y Sefydliad Cenedlaethol dros Ragoriaeth mewn Iechyd a Gofal (NICE) ganllawiau ar sut y dylai meddygon ddefnyddio ECT. Mae'r canllawiau hyn yn nodi y gellir cynnig ECT i chi os yw'r ddau hyn yn wir:
- Rydych yn profi cyfnod hir neu ddifrifol o mania
- Nid yw triniaethau eraill wedi gweithio, neu mae'r sefyllfa'n peryglu bywyd
Os ydych chi'n teimlo fel eich bod yn y sefyllfa hon, efallai y bydd eich meddyg yn trafod yr opsiwn hwn gyda chi. Dylent egluro ECT mewn ffordd glir a hygyrch cyn i chi wneud unrhyw benderfyniadau.
Sut alla i gael triniaeth ar gyfer hypomania neu mania?
Y cam cyntaf i gael triniaeth ar gyfer hypomania neu mania fel arfer yw ymweld â'ch meddyg teulu. Dylent ofyn am eich symptomau ac unrhyw achosion posibl, fel meddyginiaeth.
Os ydych wedi bod yn monitro eich hwyliau, er enghraifft gan ddefnyddio dyddiadur hwyliau, gallai fod o gymorth i ddangos y wybodaeth hon iddynt.
Os yw'ch meddyg teulu yn meddwl eich bod yn profi hypomania neu mania, dylent eich cyfeirio at wasanaeth arbenigol. Yna gall y gwasanaeth hwn eich asesu'n fwy trylwyr a siarad â chi am eich opsiynau triniaeth.
Cyhoeddwyd y wybodaeth hon ym mis Mawrth 2023. Byddwn yn ei adolygu yn 2026.
References and bibliography available on request.
If you want to reproduce this content, see our permissions and licensing page.