Enfys y dydd: sut rwy'n bod yn garedig i fy hun yn ystod pandemig

Ers tipyn, roeddwn i wedi arddel y ffaith fy mod i’n berson llawen - ar fod yn glust i wrando i bobl sy’n ei chael hi’n anodd, er fy nad oeddwn i erioed wedi ei chael yn anodd fy hun. Yna, ces i fabi. Roedd cael pethau’n anodd yn brofiad syfrdanol. Roeddwn i wedi bod yn hynod o naïf. Gan fy mod i’n ysu i fod yn fam, roeddwn i’n meddwl y bydden i’n iawn. Dyna dwp fues i!

Roeddwn i’n dioddef o iselder, ac yn boddi mewn euogrwydd. Doeddwn i ddim yn adnabod fy hun, ddim yn gwybod sut i ‘ail-frandio’ fy hun fel person nad oedd bellach yn llawen. Defnyddiais bob gronyn o egni oedd gen i yn cuddio hyn i gyd oddi wrth bobl.

Ceisiais ymweld â fy meddyg teulu. Ar y diwrnodau drwg, doeddwn i ddim yn gallu ymdopi â thrio cannoedd o weithiau i godi’r ffôn. Ar y diwrnodau da, doeddwn i ddim yn gallu wynebu dilorni fy hun am beidio cael ateb. Ar fwy nag un achlysur, es i mewn i’r feddygfa ond heb allu cael apwyntiad. Byddwn i’n sefyll gyda’r pram yn y lifft yn beichio crio.

Ar ôl symud tŷ, newidiais i feddygfa newydd, lle roeddwn i’n gallu cadw apwyntiad ar lein! Roeddwn i’n gallu mynd i weld fy meddyg heb orfod poeni am ffonio dro ar ôl tro. Roedd yn rhaid i fi aros am bythefnos am yr apwyntiad, ond erbyn y pwynt hwn roeddwn i wedi aros dros ddwy flynedd, felly roedd pythefnos ychwanegol yn ddim o beth.  

Bu’r meddyg yn amyneddgar gan fy nghymryd o ddifri, a chefais ddiagnosis o iselder ar ôl geni (post-natal depression). Cefais fy rhoi ar restr aros ar gyfer cwnsela, derbyniais bresgripsiwn am feddyginiaeth a chefais fy nghyfeirio at gwrs hunan-ofal gyda Mind Caerdydd.

Roedd cymryd y cam cyntaf yn teimlo’n ANHYGOEL, fel petai fi wedi cymryd cam bach ond hollbwysig nôl ataf i fy hun.

Roedd y cwrs gyda Mind wedi cynnig cymaint o adnoddau i fi gael grymuso fy hun. Dilynais y cwrs ar iselder, ac roedd cael lle i ystyried fy iechyd meddwl yn rhodd werthfawr. Mae’r feddyginiaeth wedi bod o gymorth, yn ogystal â’r chwe wythnos o gwnsela trwy’r GIG, er fy mod i wedi gorfod aros amser hir amdano, sy’n anghredadwy. Sylweddolais fy mod i wedi stopio hoffi fy hun; roeddwn i wedi rhoi’r gorau i fod yn garedig i fy hun. Penderfynais gymryd fy hun ar ambell i ddêt - mynd am dro, nofio, y theatr. Ar ôl pob dêt, recordiais nodyn llais bach i ddiolch i fy hun am y dêt, gan ddweud fy mod i wedi cael amser mor hyfryd.

Ac wedyn daeth y cyfnod cloi.

Roeddwn i’n gallu teimlo’r pryder, yr euogrwydd, a’r teimlad o fod yn sownd yn rheibio’n ôl. Sut oeddwn i’n mynd i wrthsefyll hyn?

Wel, dydw i ddim yn siŵr. Hyd yn hyn, mae popeth yn iawn... i raddau. Rwy’n newid shifftiau gofal plant gyda fy mhartner er mwyn cael amser i fi fy hun. Rwy’n creu pethau, yn cynnwys treulio oriau hapus yn gwneud ffilm micro, sef animeiddiad sy’n disgrifio sut  rwy’n ceisio gofalu am fy iechyd meddwl. Mae wedi’i uwchlwytho i YouTube ac rwy’ wrth fy modd â’r ymateb.

Yn y ffilm, rwy’n disgrifio’r enfys sydd yn fy ‘mhen hapus’, ac rwy’n rhannu fy null o gyflawni pump o saith lliw’r enfys bob dydd.

Er enghraifft, mae coch yn cynrychioli pŵer, felly rwy’n trio gwneud rhywbeth pwerus. Fy hoff ffordd o wneud hyn yw stompio o amgylch y tŷ - ffordd arbennig o ryddhau tensiwn!

I fi, mae gwyrdd yn cynrychioli meithrin, neu ofalu: mae cysylltu â phobl yn gymdeithasol yn bwysig iawn i fi, felly rwy’n defnyddio technoleg i gadw mewn cysylltiad â phobl. Rwy’n bod yn garedig i fy hun, ac yn gofalu am fy nghorff a fy enaid gyda bwyd da a rhaglenni o safon - rwy’n dod i weld cymaint mwy pan rwy’n rhoi amser i fy hun i fwynhau pethau.

Gwyliwch ffilm micro Ellen yma: