Beth yw cwyn?
Mae cwyn yn ffordd o ddweud wrth berson neu wasanaeth am eich pryderon am rywbeth sydd wedi digwydd i chi neu sut mae rhywun wedi eich trin.
Gallwch hefyd ddefnyddio cwynion i ddatrys problemau sy’n digwydd ar hyn o bryd gyda’ch gofal a’ch triniaeth.
Gall gwneud cwyn deimlo’n anodd ac yn frawychus, yn enwedig os nad ydych chi erioed wedi gwneud un o’r blaen. Ond rydych chi’n haeddu cael eich clywed.
Mae’r dudalen hon yn ateb rhai o’r cwestiynau cyffredin am gwynion i’ch helpu i ddeall yr hanfodion.
Contents
Jump to page information on:
Rwy’n barod i wneud cwyn
Os ydych chi’n gwybod beth mae cwyno’n ei olygu a pham mae pobl yn cwyno, dewch i gael gwybod beth sy'n digwydd wedyn.
Doedd gwneud cwyn ddim bob amser yn hawdd, a ches i ddim y canlyniad roeddwn i’n gobeithio ei gael bob tro, ond dwi wastad yn falch fy mod i wedi cwyno – Saffron
Pam gwneud cwyn?
Dylech gael yr help a’r gefnogaeth sydd eu hangen arnoch, a hynny pan fydd eu hangen arnoch. Dylai pobl sy’n gweithio mewn gwasanaethau iechyd meddwl neu ofal cymdeithasol eich trin mewn ffordd sy’n gwneud i chi deimlo eich bod yn cael eich clywed a’ch parchu bob amser – ond rydyn ni’n gwybod nad yw hyn yn digwydd bob tro.
Os ydych chi'n teimlo bod rhywbeth o'i le gyda'r gofal rydych chi wedi'i gael neu'r ffordd mae rhywun wedi eich trin, mae gennych chi hawl i wneud cwyn am y peth.
Mae cwynion yn gallu ein helpu mewn gwahanol ffyrdd. Gallai gwneud cwyn arwain at un neu ragor o’r canlyniadau hyn:
- Datrys y broblem rydych chi wedi’i chael a gwneud yn siŵr nad yw’n digwydd i chi eto
- Ymddiheuriad am y broblem rydych chi wedi’i chael
- ‘Iawndal ariannol’ i’ch helpu gyda’r hyn rydych chi wedi bod drwyddo – mae hyn yn golygu y byddwch chi’n cael rhywfaint o arian fel rhan o’r ymddiheuriad
- Rhoi gwybod i wasanaeth bod ganddynt broblem er mwyn iddynt allu newid a gwella pethau a gwneud yn siŵr na fydd neb arall yn wynebu’r un peth yn y dyfodol
Enghraifft 1
Mae Hassan yn cael cymorth gan y Gwasanaethau Iechyd Meddwl Plant a'r Glasoed (CAMHS). Mae wedi cael 5 cydlynydd gofal gwahanol dros y 18 mis diwethaf ac wedi bod heb gydlynydd gofal o gwbl ar adegau. Mae’n ei chael yn anodd iawn adrodd ei stori wrth bobl newydd o hyd ac o hyd, ac nid yw’n teimlo ei fod yn cael y gefnogaeth sydd ei hangen arno.
Mae Hassan eisiau cael y gefnogaeth iawn a theimlo’n ffyddiog bod y gwasanaeth yn rheoli ei ofal yn briodol, felly mae’n penderfynu gwneud cwyn am CAMHS.
Enghraifft 2
Mae Andi wedi byw mewn gofal o’r blaen, ond maen nhw’n byw gyda rhieni maeth ar hyn o bryd. Fodd bynnag, maen nhw eisiau byw gyda’u brawd hŷn. Dydy gweithiwr cymdeithasol Andi ddim yn gwrando ar eu barn ynglŷn â ble i fyw, ac i bob golwg mae’n anwybyddu beth mae Andi’n dymuno ei wneud.
Mae Andi yn poeni y gallai hyn effeithio ar ble maen nhw’n byw yn y pen draw, felly maen nhw’n penderfynu gwneud cwyn i’r awdurdod lleol am y gweithiwr cymdeithasol.
Enghraifft 3
Mae Kate yn yr ysbyty fel claf anffurfiol oherwydd ei hiechyd meddwl. Mae hi’n poeni am agwedd ambell aelod o staff sydd ar y ward. Dydy Kate ddim yn teimlo eu bod yn deall, yn parchu nac yn derbyn sut beth yw bod yn unigolyn ifanc awtistig fel hi, na sut mae amgylchedd y ward yn effeithio arni.
Mae Kate eisiau i bolisïau ac arferion y ward wella, felly mae hi’n penderfynu gwneud cwyn am ei phrofiad hi o ofal cleifion mewnol.
Mae pob profiad yn ddilys – Saffron
Pryd ddylwn i wneud cwyn?
Yn gyffredinol, os ydych chi eisiau gwneud cwyn am rywbeth, dylech wneud hynny ddim mwy na 12 mis ar ôl iddo ddigwydd.
Os oes mwy na 12 mis wedi mynd heibio, efallai y bydd modd i chi gwyno o hyd os yw’r 2 reswm hyn yn berthnasol:
- Mae'n dal yn bosibl ymchwilio i'ch cwyn yn briodol. Er enghraifft, mae cofnodion da o’r hyn a ddigwyddodd.
- Mae gennych reswm da dros yr oedi. Er enghraifft, roeddech chi’n sâl iawn ac yn methu gwneud y gŵyn.
All gwasanaeth wrthod ymchwilio i fy nghwyn?
Mae gennych chi hawl i wneud cwyn ac i ymchwiliad. Fodd bynnag, nid oes rhaid i wasanaeth ymchwilio i’ch cwyn:
- Os ydych chi’n cwyno’n anffurfiol a bod y gwasanaeth yn eich helpu i ddatrys y mater mewn ffordd sy’n eich gwneud chi’n hapus
- Os ydych chi’n gwneud eich cwyn fwy na 12 mis ar ôl yr hyn rydych chi’n cwyno amdano
- Os oes rhywun wedi ymchwilio i’ch cwyn yn barod ac rydych chi’n gwneud cwyn newydd am union yr un peth yn yr un gwasanaeth
Dwi'n teimlo fy mod i wedi gwneud y peth iawn wrth wneud cwyn. Eisiau pwysleisio ydw i – dydy o ddim yn wastraff amser, dim ots beth – Saffron.
Beth os byddaf yn newid fy meddwl am wneud cwyn?
Gallwch newid eich meddwl ynglŷn â gwneud cwyn unrhyw bryd. Os nad ydych am wneud eich cwyn rhagor, dylech ddweud wrth y gwasanaeth rydych chi’n cwyno amdano'n uniongyrchol.
Os yw’r gwasanaeth yn bryderus iawn am y pethau rydych chi wedi’u codi yn eich cwyn, efallai y bydd yn parhau i ymchwilio. Os felly, nid yw'n debygol y bydd angen i chi gymryd rhan.
Beth fydd yn digwydd pan fyddaf yn cwyno?
Ar gyfer eich cam nesaf, dewch i gael gwybod am y broses o wneud cwyn am ofal iechyd neu ofal cymdeithasol.
Rights
Rights generally exist to protect and help us. If you have a right or the rights to something in everyday life, it means you're entitled to have it or do it.
Our rights are often set out in laws, like the Equality Act 2010. Sometimes, rights might be set out in other policies and guidelines.
Some rights can never lawfully be taken away from us. However, sometimes another law can interfere with or restrict our rights. For example, if we are arrested or sectioned.
For more information, see our page on your rights.
Visit our full treatment and support glossaryChild and Adolescent Mental Health Services (CAMHS)
These are services that can support you with your mental health.
You might see them called different names sometimes, but they offer the same thing:
- In Wales, they're called Specialist Child and Adolescent Mental Health Services (SCAMHS).
- In England and Wales, you might also hear them called Children and Young People’s Mental Health Services (CYPMHS).
Find out more in our CAMHS information hub.
Care co-ordinator
This is your main point of contact if you’re having ongoing treatment and support for your mental health. They should keep in close contact with you and answer any questions you have.
Visit our full treatment and support glossaryLocal authority
This is the local government for where you live. They provide services such as health services, social services, schools, transport and housing.
Each local government decides how services are run. This means that some services in different areas may have different rules.
Visit our full treatment and support glossaryInformal patient
You may also hear this being called voluntary patient. It means that you, or someone who looks after you, agree for you to stay in hospital to get treatment and support for your mental health.
See our page on being an informal patient for more information.
Visit our full treatment and support glossaryWard
This describes the area of the hospital you're staying in. You may also hear it called a unit.
Visit our full treatment and support glossaryPolicy
This is a document that sets out how an organisation will act in certain situations.
For example, a transition policy should explain how an organisation will manage you leaving their service.
Inpatient care
This is the care you get when you’re staying in hospital. You might be an informal patient or you might be sectioned. You might also be having treatment and support for your physical health.
See our pages on being an informal patient or being sectioned for more information.
Visit our full treatment and support glossaryCyhoeddwyd: Gorffennaf 2024
Adolygiad nesaf: Gorffennaf 2027
Mae’r bobl ifanc wedi cytuno i’w geiriau ymddangos ar y dudalen hon. Dydy eu profiadau ddim yn gysylltiedig â’r bobl sy’n ymddangos yn y lluniau.
Mae cyfeiriadau ar gael ar gais. Os ydych chi am atgynhyrchu’r cynnwys hwn, ewch i’n tudalen caniatâd a thrwydded.
