Therapi siarad: Sut y gwnaeth cadair newid fy mywyd

Nodyn oddi wrth Mind Cymru:

Mae nifer ohonoch wedi dweud wrthym fod therapïau siarad fel cwnsela a seicotherapi o gymorth mawr. Ond dydy nifer fawr o bobl o hyd ddim yn derbyn y driniaeth sydd angen arnyn nhw, pan fo angen arnyn nhw.
Mae derbyn y therapi cywir ar yr adeg gywir yn hollbwysig - mae’n gallu helpu rhywun i reoli eu cyflwr yn well, ac mewn nifer o achosion, i wella’n gyfan gwbl. Dylai therapïau siarad fod ar gael i bawb o fewn 28 diwrnod o gael eu cyfeirio, a dylai pawb allu dewis eu therapi.

Rydyn ni’n galw am y canlynol:
• Dewis cyflawn o therapïau seicolegol wedi’u seilio ar dystiolaeth, ar gael i bawb
• Darpariaeth gynyddol o therapïau seicolegol i bawb
• Mwy o ymchwil a thystiolaeth well yn sylfaen i therapïau seicolegol.

Cwblhewch ein harolwg: https://www.surveymonkey.co.uk/r/H3J26Y5

Therapi siarad: Sut y gwnaeth cadair newid fy mywyd

Wrth i fi eistedd yn y gadair esmwyth gyferbyn â fy nghwnselydd newydd, roeddwn i’n gwybod y byddai’r sedd yn newid fy mywyd am byth.
Doeddwn i erioed wedi meddwl y bydden i’n berson oedd yn mynd i sesiynau cwnsela i siarad am fy nheimladau. Er bod fy nheulu a fy ffrindiau yn meddwl fy mod i’n methu stopio clebran wrth dyfu i fyny, roeddwn i bob amser yn sôn am bethau hurt, nid pethau oedd o bwys.

Pan oeddwn i yn fy arddegau, roeddwn i’n ei chael hi’n anodd delio ag emosiynau dwys, amrywiadau yn fy hwyliau, dicter, tristwch, teimlo fy mod i’n cael fy eithrio, a pharanoia bod pobl bob amser yn siarad amdanaf i.

Roeddwn i’n teimlo pethau i’r byw, oedd yn achosi pob rhan o fy nghorff i fynd yn boenus ac yn golygu fy mod i’n cael fy llethu can fy nheimladau. Byddwn i’n mynd mewn i fy ystafell, yn cau’r drws yn glep a chwarae cerddoriaeth roc flin yn uchel wrth i fi grïo yn fy nghlustog. Weithiau, byddwn i’n ceisio rhyddhau fy nheimladau gan ysgrifennu barddoniaeth neu ysgrifennu’n flin yn fy nyddiadur, unrhyw beth i gael y teimladau allan. Doeddwn i ddim yn ymddiried ddigon yn unrhyw un i siarad am y peth yn rhydd.

Yn fy nauddegau cynnar, roeddwn i’n defnyddio’r un dull (cerddoriaeth flin a chrïo yn fy nghlustog) nes i fi symud mewn gyda fy nghariad ar ôl pedair blynedd. Roedden ni’n byw i ffwrdd o adref, mewn swyddi, ac mewn lle gwahanol i’n teuluoedd. Felly pan es i nôl at fy ffordd arferol o ymdopi, roedd y peth yn ddryslyd iddo a dechreuodd boeni amdanaf i. Roedd e’n meddwl fy mod i’n bod yn ddramatig, ac yn y man, dechreuais i deimlo paranoia. Yn y diwedd, aeth y newidiadau yn fy hwyliau, fy mharanoia, fy ansicrwydd a fy ymddygiad anghenus yn ormod iddo, a daeth y berthynas i ben. Fodd bynnag, cyn i ni orffen, ei weithred olaf o garedigrwydd oedd awgrymu y dylwn i fynd i siarad â rhywun ynghylch sut roeddwn i’n teimlo. Roeddwn i’n meddwl ei fod e’n bod yn nawddoglyd ond ei fwriad e oedd ceisio fy helpu i allan o dwll emosiynol.

Yn fuan wedyn, symudais i nôl at fy rheini, cefais i swydd newydd ac yn llawn nerfusrwydd, es i at y meddyg teulu. Gofynnais i weld cwnselydd trwy’r GIG, ond doedd fy meddyg teulu ddim yn rhy obeithiol ac awgrymodd y byddai’n syniad i fi weld rhywun yn breifat, rhag ofn nad oeddwn i’n gallu mynd ar restr aros y GIG. Chefais i byth wybod a oeddwn i ar y rhestr ai peidio.

Felly yn lle aros, penderfynais gymryd y cam cyntaf. Dechreuais i ymchwilio i ambell gwnselydd lleol, ac yn y diwedd des i o hyd i rywun oedd yn apelio ataf i ac fe wnes i apwyntiad.

Cyn mynd am therapi siarad, roeddwn i’n nerfus tu hwnt. Mewn ffilmiau, mae cymeriadau sy’n mynd i weld cwnselydd yn siarad mor huawdl am yr hyn maen nhw’n ei deimlo a pham maen nhw yn yr ystafell.

Doeddwn i ddim yn gallu cysgu yn y diwrnodau cyn yr apwyntiad, yn poeni am fy ateb i’r cwestiwn ‘pam wyt ti yma?’.

Roeddwn i wir eisiau i rywun ddod gyda fi, ond doeddwn i ddim yn ddigon dewr i ofyn. Ddywedais i ddim wrth neb fy mod i’n mynd i sesiwn gwnsela - ddim fy mam, na fy llystad, na fy chwaer. Roedd gormod o gywilydd arnaf i.

Pan gyrhaeddais fy apwyntiad, roeddwn i’n crynu fel deilen. Roeddwn i’n swp sâl ac yn cadw meddwl bod pobl oedd yn llawer gwaeth na fi oedd angen y cwnsela. Pan alwyd fi, eisteddais i wyneb yn wyneb ag Anna. Roedd hi mor garedig a chroesawgar ac roedd ganddi lais melfedaidd! Pan ofynnodd sut roeddwn i’n teimlo, dechreuais i grïo’n ddi-stop.

Roedd clywed bod rhywun eisiau gwybod sut roeddwn i’n teimlo, ac yn fodlon gwrando, yn gymaint o ryddhad.

Mae Anna wedi fy helpu i drwy gymaint yn fy mywyd, ac mae hi’n parhau i wneud hynny. Cefais help ganddi i gael diagnosis o Anhwylder Personoliaeth Ffiniol (BPD) oedd yn esbonio fy emosiynau dwys, y newidiadau yn fy hwyliau, diffyg hunaniaeth ac ymddygiad cymhellol. Rhoddodd hi weithgareddau i fi gael dilyn er mwyn asesu sut roeddwn i’n meddwl a sut y gallwn i feddwl yn wahanol. Rhoddodd hi'r gallu i fi agor i fyny gyda phobl sy’n agos i fi, a dweud wrthyn nhw beth sydd wir yn mynd ymlaen. Mae hi wedi fy nghefnogi i ar bob cam o’r ffordd, ac yn parhau i fod yno hyd heddiw.

Hyd yn oed yn ystod pandemig COVID19 a'r cyfnod cloi, mae hi wedi bod yno i fy nghefnogi. Roeddwn i’n bryderus tu hwnt pan gyhoeddwyd y cyfnod cloi na fyddwn i’n gallu gweld Anna na siarad â hi. Fodd bynnag, cefais wybod ganddi’n gyflym y byddai hi’n cynnig apwyntiadau dros y ffôn yn hytrach na rhai wyneb yn wyneb. Mae wedi bod yn gymorth mawr trwy’r argyfwng hwn. Mae fy hwyliau wedi bod dros y lle i gyd ac rwy’ wedi bod yn teimlo’n gymharol isel, ond mae cael siarad ag Anna wedi bod o gymorth mawr.

Wyth mlynedd yn ôl, doedd dim syniad gen i y byddai mynd i weld Anna wedi bod yn gymaint o help. Byddwn i’n dweud wrth bawb am beidio â dibrisio gwerth cadair yn eich bywyd.

Mae Beth yn byw yng Nghaerffili gyda'i chariad Karl a'u ci, Maisey. Mae hi’n blogio'n aml am iechyd meddwl at Just A Square Peg (www.justasquarepeg.com) ac mae hi'n joio rhedeg gyda chlwb lleol.