Hunan-niweidio

Yn egluro hunan-niweidio, gan gynnwys achosion posibl a sut y gallwch gael triniaeth a chefnogaeth. Yn cynnwys awgrymiadau ar gyfer helpu eich hun, a chanllawiau ar gyfer ffrindiau a theulu.

Mae'r dudalen hon hefyd ar gael yn Saesneg (English).

Beth yw hunan-niweidio?

Mae hunan-niweidio yn golygu eich bod yn brifo eich hun fel ffordd o ddelio gyda theimladau anodd iawn, atgofion poenus neu sefyllfaoedd a phrofiadau sy’n eich llethu. Mae rhai pobl wedi disgrifio hunan-niweidio fel ffordd o:

fynegi rhywbeth sy’n anodd ei roi mewn geiriau
troi meddyliau neu deimladau anweledig yn rhywbeth gweladwy
newid poen emosiynol yn boen gorfforol
lleihau teimladau neu feddyliau emosiynol sy’n eich llethu
teimlo eich bod yn cael pethau dan reolaeth
dianc rhag atgofion trawmatig
cael rhywbeth mewn bywyd y gallwch chi ddibynnu arno
cosbi eich hun am eich teimladau a’ch profiadau
stopio teimlo nad ydych yn gallu dangos unrhyw emosiynau, eich bod wedi colli cysylltiad â phethau neu wedi eich datgysylltu (gweler datgysylltiad ac anhwylderau datgysylltiol)
creu rheswm i ofalu’n gorfforol amdanoch eich hun
mynegi meddyliau a theimladau hunanladdol heb ladd eich hun.

Ar ôl hunan-niweidio efallai y byddwch yn teimlo rhywfaint o ryddhad yn y tymor byr, ond nid yw achos eich gofid yn debygol o fod wedi mynd i ffwrdd. Gall hunan-niweidio hefyd arwain at emosiynau anodd iawn a gallai wneud i chi deimlo’n waeth.

Er bod rhesymau bob amser y tu ôl i achosion lle mae pobl yn niweidio eu hunain, mae’n bwysig gwybod bod risgiau yn gysylltiedig â hunan-niweidio. Ar ôl i chi ddechrau dibynnu ar hunan-niweidio, gall gymryd amser maith i stopio.

Mae fy nghorff yn rhoi rhybudd bod pethau ddim yn iawn

"Doeddwn i ddim yn gwybod am ffordd arall o ymdopi. Doeddwn i ddim yn hoffi fy hun."

Darllenwch stori Seaneen

Siarad am hunan-niweidio

Gwyliwch Ben, Lechelle, Debbie a Zainab yn siarad am y rhesymau sydd y tu ôl i’w hunan-niweidio, y gwahanol ffyrdd y maen nhw wedi dysgu ymdopi a sut maen nhw’n meddwl y gallai ffrindiau a theulu fod wedi eu cefnogi.

Sut mae pobl yn hunan-niweidio?

Mae llawer o wahanol fathau o hunan-niweidio. Mae rhai pobl yn defnyddio’r un dull bob tro, tra mae pobl eraill yn brifo eu hunain mewn gwahanol ffyrdd ar adegau gwahanol.

Rhybudd: gall darllen gwybodaeth ynglŷn â sut i hunan-niweidio achosi gofid a gallai fod yn ffactor sy’n gwneud i rywun hunan-niweidio. Os ydych yn teimlo’n agored i niwed ar hyn o bryd, efallai na fyddwch eisiau darllen yr wybodaeth isod.

Gall y ffyrdd y mae pobl yn hunan-niweidio gynnwys:

torri eich hun
gwenwyno eich hun
gorfwyta neu danfwyta
gwneud gormod o ymarfer corff
brathu eich hun
pigo neu grafu eich croen
llosgi eich croen
rhoi gwrthrychau i mewn yn eich corff
taro eich hun neu daro waliau
camddefnyddio alcohol, cyffuriau ar bresgripsiwn a chyffuriau hamdden
tynnu eich gwallt
cael rhyw anniogel
gwthio eich hun i sgarmesoedd lle rydych yn gwybod y byddwch yn cael eich brifo.

Os ydych yn hunan-niweidio, mae’n bwysig eich bod yn gwybod sut i ofalu am eich anafiadau a’ch bod yn gallu cael gafael ar y cyfarpar cymorth cyntaf rydych ei angen. Mae gan LifeSIGNS wybodaeth am gymorth cyntaf ar gyfer hunan-anafu a hunan-niwed.

Os ydych yn bryderus ynglŷn ag anaf, neu os nad ydych yn siŵr sut i’w drin, ewch i weld eich meddyg teulu.

"Rwy’n credu mai un o’r prif rwystrau oedd yn fy atal rhag cael help oedd cyfaddef wrthyf fi fy hun bod gen i broblem. Ro’n i’n arfer dweud wrthyf fi fy hun, 'Dim ond crafu ydw i, dyw hyn ddim yn hunan-niweidio go iawn."